Kennisbank
Houtskeletbouw, vaak afgekort tot HSB is als bouwmethode gekarakteriseerd door de toepassing van een houten draagconstructie (het houten skelet). Traditioneel wordt er wereldwijd veel met houtskeletbouw gewerkt in gebieden waar veel hout aanwezig is of juist weinig steen. Steen laat zich immers veel moeizamer verplaatsen dan hout. Al sinds de middeleeuwen kennen we het zogenoemde ‘vakwerk‘ waar zeer veel gebruik van werd gemaakt totdat er vanwege stadsbranden steeds meer verstening plaats vond. Vandaag de dag bouwt men in Noord Amerika zo’n 90% van alle woningen met een houten skelet, waar de houtskeletbouw zich in Nederland nog enigszins in de alternatieve sferen bevindt.
Middels deze kennisbank willen wij u objectieve informatie verstrekken zodat u een goed beeld krijgt van houtskeletbouw en wat het u wel of niet kan bieden. Op deze pagina vindt u al onze kennisbank onderwerpen verzameld en samengevat. Voor meer informatie klikt u per onderwerp op de link.
- Maatwerk houtskeletbouw
- Deskundig en praktisch
- Van ontwerp tot afbouw
- Volledige ontzorging
Damp-open bouwen is een bouwmethode ontstaan in Duitsland gedurende de jaren 80 van de vorige eeuw. Een volledig dampdichte laag in de constructie kon achterwege blijven door gebruikt te maken van de specifieke eigenschappen van natuurlijke isolatiematerialen zoals houtvezels.
Isolatiematerialen geschikt voor damp-open bouwen kunnen vocht aan hun vezels binden en op een later en geschikter moment weer afgeven.
Damp-open materialen zijn over het algemeen beter te hergebruiken en soms zelfs terug in de natuur te plaatsen (hoewel meestal pas na bewerking). Zo bevat cellulose isolatie een percentage aan brand-en schimmelwerende stoffen die niet zomaar in het milieu terecht moeten komen. Ook cellulose hoort zeker bij de maatschappelijke beweging naar recycling met uiteindelijk de verschuiving van een lineaire economie (productie -> gebruik -> afval) naar een circulaire economie (productie -> gebruik -> grondstof).
Passief bouwen betekent dat de woning zoveel mogelijk zonder hulp van actieve verwarmings- en koelingsapparaten het gehele jaar comfortabel is.
Energie neutraal betekent dat u net zoveel energie opwekt als u gebruik om de woning te verwarmen en te koelen.
Notaloos bouwen betekent dat u naast de energie voor het verwarmen en koelen van de woning ook zelf de energie opwekt voor het huishoudelijk gebruik zoals koelasten en televisies.
Klik hier voor meer over passief, energieneutraal of notaloos bouwen.
Onbedoelde infiltratie van lucht door naden en kieren heeft een ongewenste invloed op het energiegebruik. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de lucht ververst kan worden wanneer gewenst. Zodoende is het goed om luchtdicht te bouwen, maar met goede ventilatie. Het is altijd verstandig om de benodigde systemen al vroeg in het bouwproces te plannen.
Condensatie vindt plaats wanneer warme, vochtige binnenlucht en koude droge buitenlucht elkaar raken. In het geval van een onbedoelde kier of naad zal dit op den duur vochtproblemen veroorzaken. Ook dit wordt verholpen door luchtdicht te bouwen met goede ventilatie.
Een ‘blowerdoor’ is een deur met daarin bevestigd een ventilator. Deze deur wordt in het reeds gemonteerde deurkozijn bevestigd. De opzet van de meetmethode is vrij eenvoudig: door middel van de ventilator wordt een drukverschil tussen binnen en buiten gecreëerd waarna de hoeveelheid lucht die weglekt wordt gemeten. Het doel hiervan is om de mate van luchtdichtheid te meten, uitgedrukt in qv10.
Door het steeds beter bouwen van woningen stijgt de kier- en luchtdichtheid enorm. Vanzelfsprekend worden ventilatiesystemen daarom steeds belangrijker. Naast de vele merken zijn er 4 systemen te onderscheiden, elk aangeduid met A, B, C of D. Deze letters geven aan op welke manier lucht afgezogen en toegevoerd wordt.
Zomernachtventilatie is kort gezegd het uitsluitend via natuurlijke luchtstromen ventileren van een woning. Het doel is om oververhitting van de woning tegengaan. ’s Nachts ventileren heeft dan de voorkeur. De term zomernachtventilatie komt voort uit nieuwe regelgeving (BENG). Hierdoor moet iedere nieuw te bouwen woning aan veel strengere eisen voldoen dan voorheen. Zo wordt veel beter gekeken naar de opwarming van woningen en moeten de woningen aan een dimensie loos getal voldoen (TOjuli) dat aangeeft of de woning in de zomer te veel zal opwarmen.
Goed isoleren is belangrijk om warmteverlies te beperken, stookkosten te voorkomen en het milieu te sparen. In de zomer is het tegenwoordig steeds belangrijker om ook de warmte buiten te kunnen houden. Dit kan gerealiseerd worden door de temperatuurschommelingen van dag op nacht binnenshuis te reduceren door overdags de warmte op te slaan in de bouwmaterialen en deze ’s nachts weer af te staan. Dit heet faseverschuiving.
De Trias Energetica zijn vuistregels ontwikkeld door de TU Delft om gebouwen duurzaam te ontwikkelen en te bouwen. De meest eenvoudige vorm van de Trias Energetica zijn stap 1, 2b en 3. Tegenwoordig wordt ook stap 2a toegevoegd.
1. Beperk het energieverbruik;
2a. Gebruik energie uit reststromen;
2b. Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen;
3. Indien gebruik van eindige (fossiele) energiebronnen onvermijdelijk is, gebruik ze dan zeer efficiënt en compenseer dit op jaarbasis met honderd procent hernieuwbare energie.
Cradle to Cradle is een term gebruikt in het boek ‘Remaking the Way We Make Things’ van William McDonough en Michael Braungart. Het betekend dat grondstoffen na de levensduur van het product ingezet kunnen worden in andere producten zonder kwaliteitsverlies. Dit is een grote stap voorwaarts ten opzichte van recycling waarbij grondstoffen uit een product een enkele keer (en vaak maar deels) wordt hergebruikt in een nieuw product.
Radon is een radioactief edelgas en komt in de natuur in geringe concentraties voor in grond en steenachtige materialen. Bij het naar boven komen uit diepere aardlagen verliest het zijn schadelijke potentie als gas, maar bij het verval worden er verbindingen aangemaakt met stof deeltjes die in de longen terecht komen en wel degelijk schade kunnen doen.
Klik hier voor meer over radon.
Zie ook het RIVM voor meer informatie.
Cross-laminated timber (kruislaaghout) is een vorm van houtbouw waarbij er in plaats van een houten skelet massieve houten panelen worden gebruikt om een gebouw gestalte te geven. Deze stevige panelen zijn dragend en maken hoogbouw mogelijk met geprefabriceerde onderdelen. Er zijn voor-en nadelen ten opzichte van houtskeletbouw die in acht genomen dienen te worden bij het overwegen van nieuwbouw.
